Mijn waarneming: de lens waardoor ik kijk

Mijn fascinatie voor film begon al lang geleden. Als puber was ik al eindeloos geboeid door wat beeld kon oproepen. Ik experimenteerde met belichting, lenzen en montage en werd me al vroeg bewust van de technische onvolkomenheden: hoe een groothoek vervormt, hoe kleuren kunnen afwijken en hoe zelfs een enkel foutje – een stofje of een dode pixel – het beeld kan verstoren. Wat je ziet, is nooit zomaar de werkelijkheid. Het is altijd een geconstrueerd perspectief.

Tijdens mijn militaire dienst (zie boven) kreeg ik de kans mijn passie verder te verdiepen. Ik kwam terecht bij de Leger Film- en Fotodienst, waar ik een jaar lang werkte met 16mm-camera’s en filmmontagetafels. We maakten instructiefilms, documentaires en we filmden vliegshows en oefeningen. Daar leerde ik vooral hoe essentieel het is om keuzes te maken: wat neem ik wél op, wat laat ik weg? Elk shot moest betekenisvol zijn, elke beweging doelgericht. En altijd besefte ik: wat ik niet binnen mijn kader neem, blijft voor de kijker onzichtbaar.

Nooit het hele plaatje

In mijn werk als professioneel coach is, veertig jaar later, die ervaring verrassend relevant gebleven. Laat me het hebben over overeenkomsten, want verschillen (en hoe ik hier kwam) komen een andere keer wel. Ook nu werk ik met fragmenten, uitsnedes uit de levens van mijn coachees. Ik hoor verhalen, zie gedrag, merk emoties op — maar ik krijg nooit het hele plaatje. De context van de coachee, zijn geschiedenis, waarden en innerlijke stem, blijven voor een deel buiten beeld.

Bewust waarnemen

Juist daarom vraagt dat reflexiviteit van de coach: je bewust zijn dat je manier van waarnemen iets toe zou kunnen voegen, vervormen of weglaten aan de werkelijkheid. Niet alleen ná de sessie, maar ook in het moment. Soms voel ik iets verschuiven in mijzelf: een neiging om te sturen, een emotie die resoneert, een oordeel dat zich aandient. Dat zijn mijn stofjes in de lens, beschadigde pixels, mijn vertekende waarneming. Door deze innerlijke signalen op te merken, kan ik vertragen, herijken en met aandacht aanwezig blijven.

Mijzelf als lens

Coachen is voor mij nu wat filmen toen was: het vraagt om bewust kadreren én het besef hebben dat elk beeld onvolledig of vervormd is. Door mijzelf als 'lens' serieus te nemen, voorkom ik dat mijn eigen waarneming bepalend wordt voor waar ik aan werk met de ander. Wat ik zie is een versie van de werkelijkheid — beïnvloedt door de coachee én door mij.

Wat is nog buiten beeld

Professioneel coachen betekent dan ook: alert zijn op wat je in beeld brengt, nieuwsgierig blijven naar wat misschien nog buiten beeld ligt en daar - als dat de wens is van de coachee - samen naar op zoek gaan. Het is vooral verantwoordelijkheid nemen voor de manier waarop je kijkt: zo onbevangen mogelijk. Elk moment is dan een nieuwe, lege bladzijde, het niet-weten. En met respect aansluiten: "je zegt dat je altijd tijd wilt hebben voor je mensen en dan hoor ik je zeggen ...bijna altijd. Dat maakt mij nieuwsgierig: mag ik daar nog wat over vragen?" Ik voer de camera, maar de coachee heeft de regie.

Wil je ook onderzoeken hoe jouw (vervormd) beeld van de werkelijkheid je gedrag bepaalt en hoe dat ook anders kan? Neem contact met me op!

© John Vrakking Training & Coaching 2025

Lees ook

• Zin en onzin over coaching
• Coaching werkt
• Het Peter Principle bestaat niet

Snel delen

https://bit.ly/mijnlens

Recente blogs

1. Nog geen deuk in een krant
2. Hoe spreek je elkaar aan op een aanvaardbare manier
3. Teamprocessen verbeteren met draagvlak
4. Waarom een leidinggevende niet hard mag werken
5. Wat doe je als je wakker ligt van je werk
6. Word geen eigenaar van andermans problemen
7. Waarom onderbrekingen van werk je team uitputten
8. Waarom jouw persoonlijke groei cruciaal is voor het succes van je team
9. Waarom traditioneel teammanagement niet werkt
10. Whitepaper: maatschappelijk belang van coaching (NOBCO)

Meer weten

Wil je meer weten over deze onderwerpen? Neem dan contact met me op voor een vrijblijvend gesprek.
Bel me op 0570 77 56 29.