Van startup naar scale-up: groeien met beleid
Het is niet zo moeilijk om je eigen bedrijfje te starten. Heb je een idee, zie je een gat in de markt en heb je een bescheiden startkapitaal, dan kun je beginnen. En wie pakweg de eerste drie jaar weet te overleven, mag spreken van een succesvol bedrijf. Groeien, volwassen worden en er over tien jaar nog steeds een inkomen uit halen, dat is een tweede. Startups worden niet altijd scale-ups, laat staan grown-ups.
Wat maakt succes
Volgens het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) zijn startups jonge, innovatieve en technologiegedreven bedrijven. Ze zijn dan op zoek zijn naar een schaalbaar en herhaalbaar bedrijfsmodel en hebben ambitie om te groeien. Lukt ze dat - en dat is de hoop van EZK - dan kunnen ze bijdragen aan de (duurzame) groei van de Nederlandse economie. Zeker wanneer die startups doorgroeien tot scale-ups: startups die een periode van drie aaneengesloten jaren van 20 procent groei hebben doorgemaakt*.
Toch is ook het ook voor startups niet voldoende om simpelweg te blijven doen wat ze al deden: pionieren als managementstijl heeft een uiterste houdbaarheidsdatum. Dat is een valkuil, want zelf ben ik nog geen enkele pionier tegengekomen die de ambitie had om manager te worden.
* Bron: Starten om niet te stoppen met groeien (ministerie van Economische Zaken en Klimaat, publicatie-nr. 23401485)
Elke ontwikkelingsfase vraagt een eigen managementstijl
Het verschil is dat het managen van een lopende organisatie is iets anders dan leidinggeven aan een start-up. Het vraagt andere competenties van de pionier.
‘Managen’ is zorgen dat anderen hun werk kunnen doen. Managen is sturen, structureren, schematiseren en processen beheersbaar maken. En controleerbaar maken en houden. Management is er eigenlijk op ingericht om reuring en deining in te dammen. Het gaat over het hoe in de organisatie en over efficiency, de dingen goed doen.
‘Leiderschap’ is zorgen dat anderen hun energie en creativiteit kunnen richten. Leiderschap is inspireren, motiveren, faciliteren en innovatie ruimte geven. Leiderschap is erop gericht om continue en klantgericht te verbeteren. Het gaat over het wat en over effectiviteit, de goede dingen doen.
Managen is niet hetzelfde als Leidinggeven
Er zijn organisaties die geleid worden en organisaties die gemanaged worden. John Kotter en Holger Rathgeber halen die twee uit elkaar in "Zo doen we dat hier niet", een dun boekje over leiderschap versus management dat recent verscheen bij de Business Bibliotheek (ISBN 9789047009603). In een matrix zetten ze de effecten uiteen van sterk of minder sterk ontwikkeld leiderschap tegen dito management.
- Bedrijven met slecht ontwikkeld leiderschap en slecht ontwikkeld management zijn ten dode opgeschreven;
- Bedrijven met slecht ontwikkeld leiderschap en goed ontwikkeld management draaien goed, maar zijn bureaucratisch en niet in staat om snel te veranderen;
- Bedrijven met goed ontwikkeld leiderschap en slecht ontwikkeld management zijn innovatief, hebben een groot aanpassingsvermogen maar worden chaotisch;
- Bedrijven met goed ontwikkeld leiderschap en goed ontwikkeld management draaien goed, zijn innovatief en hebben een groot aanpassingsvermogen.
Verschillen in uitersten
Vaak zijn start-ups typische voorbeelden van pioniers-organisaties. Vrijwel niets ligt nog vast, bijna alles is nog mogelijk. Start-ups genereren vaak zoveel nieuw elan, dat je je baan ervoor zou willen opgeven om er te mogen werken. De meeste start-ups worden geleid.
Het voortduren van het succes (of het moment om dat te verzilveren) komt wanneer de organisatie gesetteld is. Een scale-up aan het worden is en processen eraan toe zijn gemanaged te worden. Is de pionier daartoe in staat? Kan die schakelen in bewustzijn en zijn of haar rol?
Het gaat bij organisatiedynamiek om competenties, maar nadrukkelijk ook om persoonlijke overtuigingen en een manier van denken. Aan je MBA heb je niet meer genoeg, er komt meer bij kijken.
In een startup mag je werken in je bedrijf, bij een scale-up moet je leren werken aan je bedrijf.
Hoe nu verder?
Misschien herken je jezelf in dit verhaal. Je bent ergens onderweg leidinggevende geworden — niet uit ambitie, maar omdat anderen in je geloofden. Ondertussen ploeter je om het goed te doen, maar voelt het zwaar. Je team kijkt naar jou. Het MT verwacht iets van je. En jij vraagt je af: waar ben ík eigenlijk gebleven in dit verhaal?
Dan is het tijd om stil te staan bij wat jíj belangrijk vindt. Wat je drijft. Waar je weer energie van krijgt.
In mijn coaching help ik leidinggevenden zoals jij om hun eigen koers te hervinden — zonder dat ze direct hoeven te kiezen voor doorgaan of stoppen. Zodat je met meer rust, meer richting en meer vertrouwen leiding kunt geven op een manier die bij jou past.
In mijn whitepaper“gemotiveerd en inspirerend leidinggeven” lees je hoe andere leidinggevenden hiermee zijn omgegaan — én welke stappen je zelf kunt zetten om opnieuw richting en rust te vinden. Download hier gratis de whitepaper en ontdek wat voor leider jij wél wilt zijn. Doen!
© John Vrakking Training & Coaching 2025
Lees ook
Snel delen
Wil jij gemotiveerd en inspirerend je rol als leidinggevende invullen?
Lees deze whitepaper en lees alles over wat je kunt doen om (opnieuw) motivatie te vinden.
Om inspirerend je leiderschap in te vullen. Om je eigen werkplezier te (her-)vinden.
Om je mensen te kunnen motiveren. Mis dit niet langer en zet deze stap!
Voel je zekerder in je rol als leidinggevende. Download nu de whitepaper.
