Wat als je wakker ligt van je werk

Met wakker liggen van je werk bedoel ik dat je je over iets dat met je werk te maken heeft, zoveel zorgen maakt dat het je niet meer loslaat. ‘Slapeloze nachten’, zeggen we dan. Je kent het wel: je komt maar slecht in slaap, je blijft draaien en als je er ’s nachts uit bent geweest, kun je de slaap niet meer vatten. Of je bent veel te vroeg wakker en gaat dan liggen piekeren.

Mogelijke oorzaken

Er zijn allerlei zaken die je uit je slaap kunnen houden. Er kan onzekerheid zijn over een reorganisatie, je mogelijke baanverlies… maar ook verziekte relaties kunnen meespelen, een leidinggevende waar je niet mee door één deur kunt, een slechte beoordeling. Of misschien ligt door jouw perfectionisme je werktempo te laag en breng je te weinig klanten binnen.

Effect

‘s Nachts wakker liggen van je werk maakt dat je overdag energie tekort komt. Eén nachtje waken kunnen we wel hebben, maar na een week zit je er echt doorheen. Dat maakt dat je overdag prikkelbaar bent, dat je scherper reageert, een kort lontje hebt. Daardoor ga je slechter presteren en, omdat de fut eruit raakt, heb je geen reserves meer. Kortom: als er al problemen waren, dan worden ze nog groter.

Twee oplossingen

Je kunt iets aan je slaapprobleem doen en je kunt het probleem oplossen. Voor het eerste luister je bijvoorbeeld naar Paul McKenna's geleide meditatie 'I can make you sleep'. De meditatie is vrij toegankelijk, de rest van het audioboek vereist een inlogcode.

Je kunt ook je werkelijke probleem onderzoeken en nog eens heroverwegen of er echt geen oplossing is. Dat doe je in drie stappen en ik loods je er doorheen.

  • Defineer het echte probleem. Daarmee bedoel ik het echte probleem, niet het effect. Vaak verliezen we dat uit het zicht, omdat we denken in gevolgen van het probleem. Dat noem ik keldertrap-denken: "Er is te weinig cashflow en daarom kunnen we niet investeren. Als we niet investeren, ontwikkelen we geen nieuwe producten en krijgt de concurrent voorsprong. Zo raken we op termijn de belangrijkste klanten kwijt en gaan we op de fles". Keldertrap-denken zet je oplossend vermogen op slot, je gaat nadenken over oplossingen en, precies, je gaat ervan wakker liggen.

    Dakraam-denken daarentegen dwingt je na te denken over werkelijke oorzaken, zodat je kunt nadenken over het probleem dat de oplossingen nodig maakt. Wat ligt er boven dit probleem? Nadenken volgens de dakraam-methode geeft licht en lucht: "Het gaat zakelijk niet goed en dat komt omdat gebrek aan cashflow is. Daardoor ontstaat druk op creatief-denken. Daardoor zien we misschien een voor de hand liggende oplossing over het hoofd. In een kort, tijdelijk vacuum ontstaat misschien een nieuw idee. We hebben tijd nodig voor reflectie". Als voorbeeld van een oplossing die vraagt dat je jezelf de ruimte gunt, ook als het voelt alsof die er niet is.
     
  • Pas als je het echte probleem bij de kop hebt, kun je gaan nadenken over oplossingen. We gaan een matrix maken met oplossingen en dat begint met het verzamelen van alle mogelijk oplossingen, elk op een aparte post-it. Richt dan de matrix in zoals hieronder: een as ratificeert de doeltreffendheid van de oplossing, de andere as de offers.

Ik schrijf offers, omdat het niet alleen om kosten gaat. Misschien moet je ook ergens afstand van doen dat je nu nog dierbaar is: een medebestuurder, een productlijn, vastgoed, enz.

  • Verdeel de post-its over de matrix. Weeg van elke oplossing afzonderlijk de doeltreffendheid en de offers die nodig zijn om de oplossing te realiseren.

Wat zie je in de matrix

Meestal is het kwadrant linksboven leeg: daar zouden de briljante ideeen staan die lang geleden al voorkomen hadden dat je in de problemen kwam. Het antwoord op hoe kunnen we tegen heel geringe kosten ons rendement met een klap verbeteren.

Linksonder staan de oplossingen die weliswaar weinig kosten, maar geen zoden aan de dijk zetten.

En rechtonder de oplossingen die alleen maar duur zijn en geen resultaat gaan brengen. Tja, dan staan rechtsboven de gedroomde oplossingen. Hoog rendement, maar grote offers.

De oplossing is misschien wel makkelijker dan je denkt: doe water bij de wijn.

Eigen voorbeeld

In 1995 kochten mijn toenmalige partner en ik een kerkje. Het was een kluskerk, want 'godshuis' wil niet zeggen dat je er ook wonen kunt. Het stond op de grens met Duitsland, midden in bosrijk gebied. Onze droom was om er mooi te wonen en iets te betekenen voor de mensheid. De verbouwing kostte twintig jaar - en onze relatie.

Gelukkig kon ik het overnemen uit de gezamenlijke boedel en ik trof zelfs een nieuwe partner waarmee ik opnieuw die droom delen kon. Zij als coach/therapeut en ik als trainer/coach konden goed uit de voeten in die inspirerende omgeving. Het gebouw hadden we verdeeld in drieën: eenderde woonruimte, tweederde kantoor en studio's.

 

We hadden gemeenten als klant, grote bedrijven, banken. Dagen met soms wel twee groepen en dubbele catering waren geen uitzondering. Dat alles liep prima, totdat in oktober 2008 de financiële crisis uitbrak. Een grote klant, een bank, schortte onmiddelijk onze gezamenlijke projecten op. Anderen volgenden binnen een tijdsbestek van enkele weken. Binnen no-time stond ons gebouw leeg. 3500 kuub.
Links en rechts om ons heen stortte de economie in. Trainingen en coaching bleken als luxe product gewaardeerd te worden.

Binnen driekwart jaar waren we door onze buffer heen; kosten liepen door en wat begon als verbouwing was ingehaald door groot onderhoud.

Een brainstorm met een financieel adviseur bracht een optie boven tafel waarbij we het pand in dreieen zouden delen. De werkruimte, tweederde van het pand, zou als twee appartementen verbouwd worden. Wij zouden in het woonhuis blijven. Hij berekende dat we met de verkoop van die appartementen voortaan vrij zouden wonen. Het offer was dat we de werkruimten kwijt zouden zijn. Ik voelde er niets voor: het offer was te groot. Mijn plek in het bos, die me al zoveel 'gekost' had, zou ik nooit opgeven. Het was een oplossing in het kwadrant rechtsboven: hoog rendement, hoge offers.

Ego-trip

Lang verhaal kort: alle overige reddingsplannen werkten niet. In 2013 verkochten we de kerk met een gigantisch verlies. Kastelen en kerken zijn desinvesteringen, las ik later.
Als ik er nu op terugkijk, zie ik dat ik mijn ego heb laten spreken. We hadden een schitterend woonhuis kunnen hebben op een unieke locatie. Zonder kosten, met twee buren. Die laatste zou ik nu, zonder morren op de koop toenemen. Als ik alleen maar bereid geweest was mijn ego aan de kant te zetten, had ik op kunnen schuiven van het kwadrant rechtsboven naar het kwadrant linksboven.

Terug naar jouw matrix

Ga terug naar het de matrix die je zelf hebt gelegd. Liefst nadat je er een nachtje over hebt geslapen. Wat staat er in jouw kwadrant rechtsboven? Welke van de gedroomde oplossingen (hoge op doeltreffendheid) komt in aanmerking om naar linksboven te verhuizen? Welk groot bezwaar of offer kan worden geherwaardeerd?

Welk offer kun je bij nader inzien makkelijk brengen, zodat je de oplossing met een hoog effect of rendement naar het kwadrant linksboven kunt verhuizen?
Als je het antwoord niet direct weet, of er komt een groot gevoel van weerstand bij je op (schaam je niet, ik weet er alles van), ga dan te rade bij een goede vriend of een adviseur.

Praat erover

Binnenvetters, oppotters en piekeraars proberen hun problemen in hun eentje te verwerken en raken zo in een negatieve spiraal. In je eentje ontwikkel je immers niet zo snel nieuwe inzichten. Managers, leidinggevenden en executives zijn daarop geen uitzondering.
Wat wél helpt, is er gewoon eens met iemand over praten. Met je eigen partner of een onafhankelijke derde: even je gemoed luchten kan al veel helpen.

Zelfs je eigen woorden kunnen de zaak in een heel licht ander daglicht zetten, als ze door iemand anders worden herhaald. Die ander laat je formuleren hoe het probleem in elkaar steekt. Als die vervolgens in zijn eigen woorden samenvat, zal dat je uitnodigen om de zaak vanuit een ander perspectief te zien, anders tegen je dilemma aan te kijken. Dat kan je helpen om eventueel een ander standpunt in te nemen, maar in elk geval om actie te ondernemen.

Wil je het laten voortduren of wil je dat er iets verandert? Kan ik je helpen? Van jouw probleem heb ik geen verstand, wel van hoe jij daarmee omgaat. Bel me: niets is het waard om er wakker over te liggen.

Wil jij gemotiveerd en inspirerend je rol als leidinggevende invullen?


Lees deze whitepaper en lees alles over wat je kunt doen om (opnieuw) motivatie te vinden.
Om inspirerend je leiderschap in te vullen. Om je eigen werkplezier te (her-)vinden.
Om je mensen te kunnen motiveren. Mis dit niet langer en zet deze stap!

Voel je zekerder in je rol als leidinggevende. Download nu de whitepaper.